CRNOGORSKI ZELENASI SU CETNIKE SMATRALI NAJVECIM ZLOM

[G R A D]

Novak ADŽIĆ: CRNOGORSKI ZELENAŠI SU ČETNIKE SMATRALI NAJVEĆIM ZLOM ZA CRNU GORU

NEKOLIKO SVJEDOCANSTAVA O ODNOSU CRNOGORSKIH ZELENASA - INDIPENDISTA PREMA CETNICKOM VELIKOSRPSKOM POKRETU 1941-1945. GODINE

Crnogorski suverenisti, indipendisti (zelenasi-nacionalisti) su, u periodu od 1941 do 1945. godine smatrali za najvece neprijatelje Crne Gore i crnogorskog naroda pripadnike vojno-politickog ravnogorskog cetnickog velikosrpskog pokreta Draze Mihailovica, koji su u Crnoj Gori pocinili masovne ratne zlocine, zlocine protiv covjecnosti, zlocine genocida, zlocine protiv civilnog stanovnistva, bolesnika, zarobljenika, ranjenika itd.
Ravnogorski cetnicki nacisticki i sovinisticki pokret Draze Mihailovica imao je u Crnoj Gori svoje vojno-politicke strukture i snage, ciji su najpoznatiji komandanti bili general Blazo Djukanovic, pukovnik Bajo Stanisic, potpukovnik vojvoda Pavle Djurisic i major Djordje Lasic.
O njima i njihovoj zlocinackoj anticnogorskoj aktivnosti su crnogorski zelenasi, suverenisti i nacionalisti pozitivnog tipa (odbrambenog profila) ostavili mnostvo pisanih tragova, od kojih ovom prilikom izdvajam sljedece:
Dr Sekula Drljevic, utemeljivac, ideolog i politicki lider Crnogorske stranke (federalista) od 1919. do 1941. godine, koji je od 1941. do 1945. godine, pripadao tvrdom ili radikalnom krilu crnogorskih indipendista, u sustini bio je antikomunista, ali je bio daleko veci protivnik cetnickog ravnogorskog pokreta, koji su mu na kraju i oduzeli zivot. Treba reci da je dr Sekula Drljevic imao razumijevanja i rijeci opravdanja, kao i osjecaj zadovoljstva kada su crnogorski partizani ostvarivali uspjehe u ratnom vojnom obracunu sa cetnicima, pripadnicima ravnogorskog velikosrpskog projekta, koje je, inace, Drljevic smatrao najvecim neprijateljima Crne Gore.
Na primjer, kad su pripadnici Pete crnogorske brigade oktobra 1943. godine razbili cetnicke snage iz Crne Gore u manstiru Ostrog i likvidirali njihove vodje generala Blaza Djukanovica i pukovnika Baja Stanisica, dr Sekula Drljevic je pozdravio taj partizanski uspjeh. Dr Savo Basovic, crnogorski suverenista koji je saradjivao sa Sekulom Drljevicem i koji je kasnije postao blizak sa NOP-om i komunistima, u izjavi na saslusanju, koju je dao u Sarajevu 7. juna 1945. godine, s tim u vezi, navodi i to da mu je »Sekula Drljevic govorio da se nerado izjasnjava protiv partizana i da savjetuje svim prijateljima da to isto cine. Vjerujem da je precjenjivao snagu cetnika i cvrstocu njihovih vanjsko-politickih uporista, a to i po tome sto je znao reci da u datom momentu bi mogao postati saveznik partizana. Prilikom dogadjaja u Ostrogu napisao je clanak u kojem je rekao da Sveti Vasilije kaznjava Djukanovica i drugove za 1918. godinu, i da tu kaznu izvrsuje crnogorski narod«, tvrdi dr Savo Basovic o stavu dr Sekule Drljevica prilikom pogibije cetnickih komandanata iz Crne Gore u Ostrogu krajem 1943. godine.
General crnogorske vojske Krsto Zrnov Popovic, vojni vodja Bozicnjeg ustanka januara 1919. godine protiv srpske okupacije i nasilne aneksije Crne Gore i lider Petrovdanskog ustanka jula 1919. godine, podignutog opet protiv srpske vojske, zandarmerije i bjelasa, covjek i oficir koji je bio vrhovni komandant svih crnogorskih komita od 1919. do 1922. godine, kada je emigrirao u Argentinu, bio je od pocetka 1942. do druge polovine 1944. godine, kao predstavnik umjerenog krila crnogorskih indipendista, na celu crnogorske nacionalne zelenaske vojske i komandnat njene »Lovcenske brigade«. General Krsto Zrnov Popovic (koji po ideoloskim uvjerenjima nije bio komunista, niti se slagao sa revolucinarnim i stihijskim »crvenim terorom« za kojega se ne moze sporiti da je vrsen u Crnoj Gori od 1941. do 1945. godine) je crnogorske cetnike smatrao najvecim neprijateljima Crne Gore i njene slobode.
General Krsto Zrnov Popovic je 6. marta 1942. godine na Cetinju, na formiranju »Crnogorske nacionalne komande« i Staba »Lovcenske brigade« odrzao politicki govor u kojemu je istakao i ovo:
»Opet organizujemo crnogorski pokret da ne dozvolimo ponovnu aneksiju Crne Gore od strane izdajnicke jugoslovenske vlade u Londonu, sto ona hoce da ostvari preko svog vojnog ministra Draze Mihailovica, komandanta srpsko-crnogorskih cetnika-bjelasa. Braco moja, pozvao sam Vas na ovaj skup da Vas upoznam sa situacijom, pa Vas sad pozivam da odlucite - hocemo li da dozvolimo novim Besarabicima i Vukanovicima da ponovo pale i zare po Lovcenu kao 1918. godine ili cemo se tome oduprijeti«.
Ove rijeci Krsta Popovica zabiljezio je u svojim »Memoarima« (u posjedu potomaka, koji su njihov rukupis ustupili Dukljanskoj Akademiji Nauka i Umjetnosti) Blazo Markovic, komandir stare crnogorske vojske iz Pipera, koji je tokom drugog svjetskog rata bio, u rangu pukovnika, nacelnik Staba »Crnogorske nacionalne komande« i »Lovcenske brigade«.
General Krsto Zrnov Popovic je tokom drugog svjetskog rata, politicki preferirajuci obnavljanje nezavisne drzave Crne Gore i njenu neutralnost u medjunarodnom ratnom sukobu (sto je bila u tadasnjim okolnostima nemoguca misija i romantizam) govorio svojoj vojsci i pristalicama i ovo:
»Nije velji rat za male narode. Mali su gubitnici i kad su na strani pobjednika. Nama je Crna Gora najvaznija. Ucinimo sve da je spasimo. Budite Crnogorci i mislite Crnogorski. Spas naroda je iznad svega«.
U toku cetnicke kampanje i mobilizacije za pohod na Bosnu decembra 1942. godine, crnogorski zelenasi-nacionalisti, okupljeni oko onog krila vojno-politickog vodjstva Crnogorske stranke u domovini, i »Lovcenske brigade«, vrsili su agitaciju i propagandu protiv ove akcije. Februara 1943. godine crnogorski zelenasi otvoreno su istupili protiv pohoda na Bosnu i zestoko su napali i osudili cetnicko vodjsvo. Crnogorski zelenasi odbili su da idu u Bosnu da se bore protiv partizana i aplaudirali su partizanskoj pobjedi i slomu cetnicke vojske u bici na Neretvi. Februara 1943. godine general Krsto Popovic, bivsi crnogorski ministar Mihailo Ivanovic, akademik prof. dr Novica Radovic, bivsi crnogorski ministar Petar Plamenac, bivsi crnogorski generalni konzul dr Ivo Jovicevic, advokat dr Bozo Vukov Krivokapic, bivsi crnogorski ministar Pero Vuckovic i drugi obznanili su jedan proglas, kojeg su rasturali po Crnoj Gori u formi letka, u kojemu su jasno rekli sto misle o cetnickim vodjama u Crnoj Gori Blazu Djukanovicu, Baju Stanisicu i Pravlu Djurisicu. U tome proglasu oni su energicno osudili centicki pohod u Bosnu, pokolje i druge zlocine koje su nad Muslimanima u Sanzaku izvrsile cetnicke oruzane formacije, kao i generalnu politiku jugoslovenske vlade u emigraciji i ravnogorskog pokreta. Protiv cetnickog pohoda na Bosnu crnogorski suverenisti, okupljeni oko generala Krsta Popovica, odrzali su i nekoliko javnih protesnih zborova. Pod zelenaski barjak Krsto Popovic je primao sve one koji su se sklanjali od cetnickog terora i pogroma, kao i one koji su izbjegavali cetnicku mobilizaciju za pohod na Bosnu. Tada su se mnogi pripadnici i simbatizeri NOP-a i partizana sklanjali na teritoriji koju je kontrolisala vojska generala Krsta Popovica i bili pod njegovom zasitom.
U manifestu crnogorskog zelenaskog vodjstva okupljenog oko generala Krsta Popovica, povodom cetnicke mobilizacije u Crnoj Gori za pohod na Bosnu, istice se i ovo:
»Crnogorci, iz izlozenog Vi vidite i iskusili ste na svojim zivotima, cascu i imanju ko se sve krije pod imenom nacionalnog pokreta. Blazo Djukanovic, Bajo Stanisic i Pavle Djurisic i njihovi placenici, oni zele da pomocu terora pod okupatorom da primoravaju narod za ostvarenje svojih ciljeva, uspostavljanjem onakve drzave, prostituisane, lupeske Jugoslavije, sa trgovackom dinastijom Karadjordjevica koja je u ostvarivanju svojih zelja zagazila u nedjela ravna najobicnijim zlocinima. Mozete misliti kakva bi bila drzava u kojoj bi bili ministri ravni Djukanovicu, Stanisicu i Djurisicu i njima slicnim zlocincima.
Uvijek imajte na umu da ste Crnogorci i mislite crnogorski. Grupisite se i slozno odbijte od sebe izdajnicku propagandu Draze Mihailovica i njegovih pomocnih ageneta kojih je prepuna Crna Gora«.
Ovaj citirani dio iz proglasa Crnogorskih suverenista iz staba Krsta Zrnova Popovica objavio je dr Radoje Pajovic u knjizi »Kontrarevolucija u Crnoj Gori 1941-1945«, Cetinje, 1977, strana 308.
General Krsto Popovic je prilikom susreta sa italijanskim okupacionim guvernerom Crne Gore armijskim generalom Alesandrom Pircijom Birolijem na Cetinju 19. oktobra 1942. godine odbio njegov zahtjev da stavi 1000 Crnogoraca na raspolaganje Italijanima i cetnicima radi pohoda na Bosnu. Tada je Krsto Popovic rekao Pirciju Biroliju:
»Nijednoga Crnogorca ne dam. Ja sam formirao Crnogorski pokret protiv izdajnicke jugoslovenske vlade u Londonu, odnosno, njenog ministra na terenu Draze Mihailovica. Glavu dajem - Crnogorca ne dam«.
Na to mu je Pircio Biroli odgovorio:
»Gospodine djenerale, Vi ste kompromitovani. Cetinje ne smijete napustiti«.