Grčki natpis na opeci u Sirmijumu (današnjem Srijemu), oko 581. godine

[Ćipur]

Grčki natpis na opeci u Sirmiumu (današnjem Srijemu), oko 581. godine

Iz knjige :arrow: Dr Radoslav Rotković: Kraljevina Vojislavljevića

Dramatičan natpis na grčkom jeziku pokazuje kakvu su nacionalnu svijest imali Grci u to vrijeme, oko 581. godine. Kako su zvali svoju državu!
Zvanična politika je oduvijek ogromno uticala na svijest ljudi!
Izvorni tekst sa opeke je markiran.
Komentari su Dr Radoslava Rotkovića.

[Hombre]

Ovaj post samo pokazuje koliko ti u stvari veze sa istorijom nemas, a i kakav je Radoslav Rotkovic istoricar.

Sirmijum je u to vrijeme bio granicni grad Istocnog Rimskog Carstva, odnosno Vizantije. U to vrijeme (ali i citavo vrijeme svoga postojanja) Vizantinci su sebe nazivali Romejima, odnosno Rimljanima. Takodje, treba znati da je grcki jezik, tokom citavog rimskog perioda, bio dominantan jezik u istocnoj polovini carstva (cak i kod drugih naroda, ne samo grka), iako su vizantijski carevi zadrzali upotrebu latinskog jezika do prve polovine VII vijeka (preciznije car Heraklije je uveo grcki jezik kao zvanicni).

Sam pad Zapadnog Rimskog Carstva ne oznacava momenat kada su Vizantinci prestali da se osjecaju Rimljanima (ustvari oni su sami sebe uvjek nazivali Romejima, ali i drugi narodi, posebno Arapi koji su ih nazivali rumi). Vremenom je grcki element u vizantiji preovladao ali su se svakako u VI vijeku i dalje osjecali kao Rimljani.

[Ćipur]

Ovaj post samo pokazuje koliko ti u stvari veze sa istorijom nemas, a i kakav je Radoslav Rotkovic istoricar.

Sirmijum je u to vrijeme bio granicni grad Istocnog Rimskog Carstva, odnosno Vizantije. U to vrijeme (ali i citavo vrijeme svoga postojanja) Vizantinci su sebe nazivali Romejima, odnosno Rimljanima. Takodje, treba znati da je grcki jezik, tokom citavog rimskog perioda, bio dominantan jezik u istocnoj polovini carstva (cak i kod drugih naroda, ne samo grka), iako su vizantijski carevi zadrzali upotrebu latinskog jezika do prve polovine VII vijeka (preciznije car Heraklije je uveo grcki jezik kao zvanicni).

Sam pad Zapadnog Rimskog Carstva ne oznacava momenat kada su Vizantinci prestali da se osjecaju Rimljanima (ustvari oni su sami sebe uvjek nazivali Romejima, ali i drugi narodi, posebno Arapi koji su ih nazivali rumi). Vremenom je grcki element u vizantiji preovladao ali su se svakako u VI vijeku i dalje osjecali kao Rimljani.

Pa?
Ne shvatam?
To isto i Rotković veli.
Da su u Sirmiumu bili Grci, koji su sebe zvali Rimljanima, što je neobično iz današnjeg ugla gledano, zar ne?
Zar nam ne djeluje danas neobično da se jedan Grk naziva Rimljaninom, da smatra da mu je zemlja Romeja / Romanija?

Pa danas bi svaki Grk sa prezirom i gnušanjem odbacio da sebe naziva Romejom, zar ne?

[Hombre]

Pa?
Ne shvatam?
To isto i Rotković veli.
Da su u Sirmiumu bili Grci, koji su sebe zvali Rimljanima, što je neobično iz današnjeg ugla gledano, zar ne?
Zar nam ne djeluje danas neobično da se jedan Grk naziva Rimljaninom, da smatra da mu je zemlja Romeja / Romanija?

Pa danas bi svaki Grk sa prezirom i gnušanjem odbacio da sebe naziva Romejom, zar ne?

Ne, stanovnistvo Istocnog carstva, u to vrijeme, nisu cinili samo grci, ali je grcki jezik bio dominantan (iako ne jos i zvanicni, to ce postati tek kasnije). Dakle, ovo je mogao napisati i neki egipcanin. Ali su se svi stanovnici carstva smatrali rimljanima, odnosno romejima jos od 212 godine kada je car Karakala edikt o pruzanju rimskih gradjanskih prava svim slobodnim gradjanima carstva (Constitutio antoniniana)).

[Hombre]

i ne kaze se srijem nego srem, toponimi se ne mogu ijekavizovati

[Ćipur]

Ne, stanovnistvo Istocnog carstva, u to vrijeme, nisu cinili samo grci, ali je grcki jezik bio dominantan (iako ne jos i zvanicni, to ce postati tek kasnije). Dakle, ovo je mogao napisati i neki egipcanin. Ali su se svi stanovnici carstva smatrali rimljanima, odnosno romejima jos od 212 godine kada je car Karakala edikt o pruzanju rimskih gradjanskih prava svim slobodnim gradjanima carstva (Constitutio antoniniana)).

Pa dobro, istina je da ne znamo etnicitet osobe koja je ovo napisala, al najlogicnije je da je bio Grk, posto je znao grčki, ako je i pričao u svakodnevnoj komunikaciji grčki, drugi narodi su ga valjda zvali Grkom, zar ne?

[Hombre]

Pa dobro, istina je da ne znamo etnicitet osobe koja je ovo napisala, al najlogicnije je da je bio Grk, posto je znao grčki, ako je i pričao u svakodnevnoj komunikaciji grčki, drugi narodi su ga valjda zvali Grkom, zar ne?

ti uopste ne citas zar ne? napisao sam ti 2 puta da je grcki jezik bio dominantan u to vrijeme, sto znaci da su grckim govorili i ostali narodi a ne samo grci. cak se moze reci da su etnicki grci u to vrijeme bili manjinska etnicka komponenta, ali da su ostali narodi pod uticajem grcke kulture i jezika prilicno helenizovani.

[Ćipur]

ti uopste ne citas zar ne? napisao sam ti 2 puta da je grcki jezik bio dominantan u to vrijeme, sto znaci da su grckim govorili i ostali narodi a ne samo grci. cak se moze reci da su etnicki grci u to vrijeme bili manjinska etnicka komponenta, ali da su ostali narodi pod uticajem grcke kulture i jezika prilicno helenizovani.

A ako je ovaj tip što je ovo urezao na opeku i u realnom životu komunicirao grčkim, što je bio? Kako su ga u tom slučaju etnički nazivali pripadnici drugih naroda?

[Hombre]

A ako je ovaj tip što je ovo urezao na opeku i u realnom životu komunicirao grčkim, što je bio? Kako su ga u tom slučaju etnički nazivali pripadnici drugih naroda?

neki narodi u to vrijeme, recimo isaurejci (iz male azije) su bili potpuno helenizovani, sto znaci da im je "maternji" bio grcki. dakle i u realnom zivotu i kad bi pisali na internetu bi bili isaurejci a govorili grcki. naravno, vecina takvih naroda se kasnije u potpunosti stopila sa grcima.(smatra se da je vizantija potpuno helenizovana u vrijeme makedonske dinastije)

ali da se vratimo na poentu ovog topica, svi narodi istocnog rimskog carstva su drzavu u kojoj su zivjeli nazivali imperium romanorum (lat) ili Βασιλεία Ῥωμαίων (gr) ili jednostavno Ῥωμανία (Romania)

[FORMICA]

Hombre što zapravo hoćeš reći? Da ona ploča nije originalne nego falcifikat? Ili možda da ju je napisao Srbin ili Hrvat? Potpuno sam zbunjen šta je poenta tvojih postova?

[Hari Krisna]

i ne kaze se srijem nego srem, toponimi se ne mogu ijekavizovati

Ne radi se o ijekavizaciji već je to metateza toponima i nema veze sa Rotkovićem jer ako je neka oblast bila velika i kasnije je naselilo vise naroda ima i vise imena manje ili vise slicnih sa izvornim
latinski Arbe = Rab (Hrvatska)
latinski Arsena = Ražanj (Srbija)
latinski Sermiu(m) = Srem (Srijem) (Srbija, Hrvatska)
latinski Terbuni = Trebinje (Serbja)
latinski Mel(i)ta = Mlet
latinski Carnia = Krajna (Hrvatska)
latinski Carnium, Carnia = Kranj
latinski Scardona = Skradin (Hrvatska)
latinski Albona = Labin (Hrvatska)

ima lijepih primjera na: http://srpskazorabela.50megs.com/custom3.html

[Hokmun]

Ne radi se o ijekavizaciji već je to metateza toponima i nema veze sa Rotkovićem jer ako je neka oblast bila velika i kasnije je naselilo vise naroda ima i vise imena manje ili vise slicnih sa izvornim
latinski Arbe = Rab (Hrvatska)
latinski Arsena = Ražanj (Srbija)
latinski Sermiu(m) = Srem (Srijem) (Srbija, Hrvatska)
latinski Terbuni = Trebinje (Serbja)
latinski Mel(i)ta = Mlet
latinski Carnia = Krajna (Hrvatska)
latinski Carnium, Carnia = Kranj
latinski Scardona = Skradin (Hrvatska)
latinski Albona = Labin (Hrvatska)

ima lijepih primjera na: http://srpskazorabela.50megs.com/custom3.html

zaista nije tema, ali zvati srem "srijemom" (makar ovaj dio koji se nalazi u srbiji a u kojem se nalazi sremska mitrovica, odnosno sirmium), je isto kao kad bi neko bijelo polje nazivao belim poljem.

[Hokmun]

Hombre što zapravo hoćeš reći? Da ona ploča nije originalne nego falcifikat? Ili možda da ju je napisao Srbin ili Hrvat? Potpuno sam zbunjen šta je poenta tvojih postova?

poenta je da su stanovnici vizantije smatrali gradjanima rimskog carstva, odnosno romejima, i da u tom natpisu nema nista ni cudno ni pogresno (a pogotovo ne dramaticno...ladno covjek koristi sintagmu "dramatichan natpis"...), kao sto je ovaj copy-paste istoricar pokusao predstaviti.

[Hombre]

tacno tako kolega

[Ćipur]

(a pogotovo ne dramaticno...ladno covjek koristi sintagmu "dramatichan natpis"...),

Jel znas ti sto na opeci pise, mozes citirati tu jednu recenicu?
Komentarise nesto sto nije ni razumio!!! :lolblue:

[Hokmun]

svakako ne pise nista dramaticno...makar u istorijskom smislu.

mozda si mislio da je piscu bilo dramaticno kad je pisao...e to vrlo vjerovatno.

[FORMICA]

poenta je da su stanovnici vizantije smatrali gradjanima rimskog carstva, odnosno romejima, i da u tom natpisu nema nista ni cudno ni pogresno (a pogotovo ne dramaticno...ladno covjek koristi sintagmu "dramatichan natpis"...), kao sto je ovaj copy-paste istoricar pokusao predstaviti.

Potpuno mi je jasno na su stanovnici Vizantije smatrani (a i sami su se smatrali) građanima Rimskog carstva ali ne i Romejima. Romeji je naziv za Grke koji su oni sami sebi dali i sami sebe tako nazivali. Drugi narodi na to nijesu imali pravo naročito ne Sloveni. Ćipur je samo dao prikaz jednog arheološkog nalaza. O tom nalazu treba pričati. Nije mi čudno da na svojim sjevernim granicama Romeji imaju svoje vojnike. Pa isti ti Romeji su osnovali gotovo sve gradove po Balkanu, od Arsa (Rasa) pa na dalje.

[Hombre]

Potpuno mi je jasno na su stanovnici Vizantije smatrani (a i sami su se smatrali) građanima Rimskog carstva ali ne i Romejima. Romeji je naziv za Grke koji su oni sami sebi dali i sami sebe tako nazivali. Drugi narodi na to nijesu imali pravo naročito ne Sloveni. Ćipur je samo dao prikaz jednog arheološkog nalaza. O tom nalazu treba pričati. Nije mi čudno da na svojim sjevernim granicama Romeji imaju svoje vojnike. Pa isti ti Romeji su osnovali gotovo sve gradove po Balkanu, od Arsa (Rasa) pa na dalje.

kao prvo, u vrijeme nastanka ovog natpisa, sloveni jos nisu naselili balkan.

i drugo sto je poenta, potpuno isto, da ga nazovemo nacionalno osjecanje, su imali stanovnici istocnog dijela carstva i u 4. vijeku n.e. kada je carstvo bilo jedinstveno i u 6. vijeku kada je ostala samo istocna polovina. cak i u vrijeme jedinstvenog carstva, grcki jezik je bio dominantan u istocnoj polovini i bio je lingua franca, i to ne samo kod grka, kao sto sam vec rekao. dakle ne radi se o nekoj politickoj indoktrinaciji, vec o svijesti ljudi da pripadaju rimskoj imperiji, ili romaniji, kako su je oni nazivali.

[FORMICA]

kao prvo, u vrijeme nastanka ovog natpisa, sloveni jos nisu naselili balkan.

i drugo sto je poenta, potpuno isto, da ga nazovemo nacionalno osjecanje, su imali stanovnici istocnog dijela carstva i u 4. vijeku n.e. kada je carstvo bilo jedinstveno i u 6. vijeku kada je ostala samo istocna polovina. cak i u vrijeme jedinstvenog carstva, grcki jezik je bio dominantan u istocnoj polovini i bio je lingua franca, i to ne samo kod grka, kao sto sam vec rekao. dakle ne radi se o nekoj politickoj indoktrinaciji, vec o svijesti ljudi da pripadaju rimskoj imperiji, ili romaniji, kako su je oni nazivali.

Kao prvo zar Srbi nijesu autohtoni i "narod najstariji"

Kao drugo nije postojalo ni nacionalno ni narodno "osjećanje" da ga tako nazovemo. Postojala je i te kako politička indoktrinacija i to je izum Rima. Takođe su postojala razna plemena koja se nijesu mogla nazivati grčkim ni rimskim i prema kojima su i Grci i Rimnjani gajili intezivni osjećaj prijezira i čak rasne mržnje. Kad je ijedan pripadnik bilo kog divljeg plemena mogao postati Grk, Rimljanin ili Romej ako ne prihvati način života i socijealna mjerila istih tih Grka, Rimljana i Romeja? Nikad. Naravno izuzimajući slučajeve kad im je vojna snaga bila veća od rimske. Tad su ih primali i gostili po Rimu kao najrođenije a moda se mijenjala prihvatajući minđuše ili način vezivanja sandala kao modni hit koji je prolazio za neđelju dana.

[Hombre]

Kao prvo zar Srbi nijesu autohtoni i "narod najstariji"

Kao drugo nije postojalo ni nacionalno ni narodno "osjećanje" da ga tako nazovemo. Postojala je i te kako politička indoktrinacija i to je izum Rima. Takođe su postojala razna plemena koja se nijesu mogla nazivati grčkim ni rimskim i prema kojima su i Grci i Rimnjani gajili intezivni osjećaj prijezira i čak rasne mržnje. Kad je ijedan pripadnik bilo kog divljeg plemena mogao postati Grk, Rimljanin ili Romej ako ne prihvati način života i socijealna mjerila istih tih Grka, Rimljana i Romeja? Nikad. Naravno izuzimajući slučajeve kad im je vojna snaga bila veća od rimske. Tad su ih primali i gostili po Rimu kao najrođenije a moda se mijenjala prihvatajući minđuše ili način vezivanja sandala kao modni hit koji je prolazio za neđelju dana.

stanovnici istocnog carstva nisu bili nikakva divlja plemena, vec narodi cije su civilizacije mnogo starije od rimljana i grka. medjutim, vecina njih je helenizovana, jos prije nego sto se rimski uticaj prosirio na njih. helenska kultura i jezik bili su dominantni tokom citavog postojanja rimskog carstva. u vrijeme seoba naroda, rimljanima odnosno romejima su se smatrali svi oni koji su zivjeli u granicama carstva, ma kojoj uzoj etnickoj grupaciji pripadali, i to je vazilo nekoliko vijekova posto je od mocnog carstva ostala njegova istocna polovina. vrijeme kada je nastao ovaj zapis je svega par desetljeca poslije justinijanovih osvajanja kada je gotovo cijelo nekadasnje carstvo privremeno obnovljeno, sto znaci da je u svijesti njegovih stanovnika, rimska imperija bila itekako ziva, iako se drustvo mnogo razlikovalo od onog u vremenu njegove najvece moci.

[FORMICA]

Sad baš da jestarija njihov civilizacija od grčke i rimske nijesam siguran, jer bi onda oni preuzeli zublju civilizacije a ne Grci. U unutrašnjosti Balkana a da ne pominjemo Evropu, je za Grke bila Tera inkognita o kojoj su se pričale maštovite bajke sa stoglavim aždajama i drugim monstrumima. Što i nije daleko od istine jer se radi o divljim plemenima za koje nijesam siguran da nijesu upražnjavali i kanibalizam u to doba. A Carstvo je Carstvo kojim je cladao car nad mnogim narodima.

[Ćipur]

Profesor vizantijske istorije na Sorboni Mišel Kaplan optužuje vlade zapadnih zemalja



Da su imali u vidu da su svi ti narodi živjeli zajedno u Vizantijskom, a zatim i u Otomanskom carstvu, vjerovatno bi zapadne vlade bile opreznije u svojim postupcima, kaže Kaplan za ''Reviju D''



Nijesu razmišljali o posledicama



-Ratovi i krize koje se poslednjih decenija dešavaju na Balkanu ne mogu se direktno povezati s Vizantijom, ali kad pogledamo indirektno postoji kontinuitet. Otomansko carstvo 1453. godine osvaja Carigrad, pretvara ga u Istanbul i želi da nastavi kontinuitet Vizantije. Raspadom Otomanskog carstva nastala je Jugoslavija koja je, takođe, nestala, kaže, za "Reviju D", Mišel Kaplan, profesor vizantijske istorije na Sorboni i počasni predsjednik ovog pariškog univerziteta.
Kaplan je okrivio "slabost vlada zapadnih zemalja koje su bez razmišljanja potrčale da priznaju nove države na tlu SFRJ, ne razmišljajući o posledicama priznavanja nezavisnosti".
-Te iste zemlje sada se žale da se javio problem Abhazije i Južne Osetije. Naravno, sve je to nepoznavanje istorije. Da su imali u vidu da su svi ti narodi živjeli zajedno u Vizantijskom, a zatim i u Otomanskom carstvu, vjerovatno bi te zapadne vlade pomislile da ti narodi mogu i dalje da budu zajedno i bili bi oprezniji u svojim postupcima. Istovremeno se ne ponašaju na isti način na svom, evropskom tlu. Uzmite, naprimjer, Švajcarsku. Tamo se govore tri jezika. Tamo ima i ultradesničarskih partija sa svojim idejama, ali one međusobno ne ratuju. Zamislite samo šta bi se dogodilo kad bi romanski dio Švajcarske proglasio nezavisnost od njemačkog i italijanskog dijela? Pokušavam da se okrenem prošlosti da bih bolje razumio ono što se danas dešava na Balkanu. Bilo je mnogo žrtava. Često je istorija tragična, ide naprijed, ali često ne napreduje, kaže Kaplan.
On ističe da mu se istorijski gledano nije dopalo što su Turci uništili Vizantiju i zauzeli Carigrad.
-Civilizacije se razvijaju, dođu do vrhunca, nakon toga slijedi pad i nastajanje novih civilizacija. Oni koji pokušavaju da hodaju unazad kroz istoriju su gubitnici i moraju da propadnu. Carigrad je danas postao Istanbul, kad tamo putujem znam da idem u turski grad, ali i u bivšu vizantijsku prestonicu. Ne znam šta će biti za deset, stotinu ili više stotina godina, ali znam da se kroz istoriju ne može napredovati gledajući unazad.
Nedavno je beogradska izadavačka kuća "Clio" objavila Kaplanovu knjigu "Vizantija" u koju je francuski istoričar uložio dobar dio života.

Kaplan navodi da je nekadašnja vizantijska civilizacija u isto vrijeme bila jedna od najslavljenijih i jedna od najprezrenijih i kritikuje svoje sunarodnike.
-Svi koji krenu put Istanbula, Ravene ili Soluna vraćaju se oduševljeni građevinama, slikama i mozaicima koje su tamo vidjeli. Crkva Svete Sofije jedan je od najpoznatijih i najposjećenijih spomenika svjetske kulturne baštine. S druge strane, čim se pokrene neka, i najmanje složena i nerazumljiva rasprava, mediji koji vladaju našom civilizacijom proglašavaju je "vizantijskom", ističe Kaplan
Kaplan se pita ko bi se usudio na zapadu da ocrnji Karla Velikog koji je dopuštao da se bez imalo obzira ubijaju Sasi koji nijesu htjeli da se odreknu svoje vjere?! S druge strane, njegov vizantijski "dvojnik", Vasilije II, neprevaziđeni osvajač i strog vladar, koji nije imao vremena ni da pomisli na produženje loze, prije svega je poznat kao "bugaroubica".
-Danas, kada je dio pravoslavnih naroda već ušao, ili će ući u Evropsku uniju, kad nam čak i od stava Rusije u burnim razmiricama s Ukrajinom zastaje dah, neophodno je da upoznamo i razumijemo civilizaciju iz koje su ti narodi potekli. Naprimjer, Ruse su u hrišćanstvo preveli vizantijski misionari, ali su tada Rusi zapravo bili iz Rijevske Rusije. Dakle, savremene pravoslavne civilizacije prožete su vizantijskom tradicijom koliko i Francuzi nasleđem Zapadnog rimskog carstva. Naprimjer, ponekad zbunjujući stav Rusa prema vlasti, prije Oktobarske revolucije, za vrijeme i poslije komunističkog režima, nikad nećemo shvatiti ako u pomoć ne pozovemo vizantijsko poimanje svijeta, navodi Kaplan.
Za nevelik ugled koji uživa Vizantija objašnjejne treba potražiti, kaže Kaplan, u činjenici da je ta civilizacijs nestala 29.maja 1453. godine kada je osmanska vojska, za sva vremena, zauzela Konstantinov grad i što od tada nije bilo nikoga ko bi je branio, niti,jednostavno, objasnio. Ona je, uprkos tome, suštinski dio evropskog identiteta, ako on uopšte postoji.

Raskršće svjetova

-Carigrad je bio raskršće svjetova, pa je, pored robe koju je proizvodio, dalje prosleđivao i robu koja je dolazila sa sve četiri strane svijeta. Zlatni novac koji je uveo car Konstantin ostao je stabilan sedam vjekova, a zatim je, poslije izvjesnog vremena, obnovljen, pa je u opticaju bio sve do 1204.godine, kada su krstaši opljačkali i opustošili Carigrad. Bio je obračunska moneta u čitavom trgovačkom svijetu, kao danas dolar. Čak kada je perper, njegova poslednja varijanta, fizički nestao zbog ispražnjenih kasa, italijanski trgovci su ga i dalje koristili kao obračunsku jedinicu, objašnjava Kaplan.



M. Dragić


http://www.revijad.cg.yu/?nivo=3&rub...330&clanak=611

Mišel Kaplan

[Ćipur]

Viminacijum na meti pljačkaša


Godinama ljudi vršljaju po njivama između Kostolca i Drmna, najbogatijim u Srbiji. Sve ono što nađu u zemlji, a to su izuzetno vredni arheološki predmeti, prodaju za hrpe deviza, najčešće u Beču. Kad je nedavno policija pritvorila desetak tragača i trgovaca, kod njih je nađeno takvo blago da može samo da se sanja o onome što je otišlo preko granice u nepovrat


S detektorima u rimskoj kovnici novca


Na njivama između Kostolca i Drmna pojavilo se novo tehničko čudo. Moćni ruski traktor "ursus" se probija punom snagom, pluga duboko zarivenog u zemlju i za sobom ostavlja neviđene brazde. Ne može to da se nazove oranjem, mada oštrica rala seče zemlju do dubine od osamdeset centimetara, dvostruko više nego što je to uobičajeno i potrebno. Seče je, a onda je nekako podiže u vazduh i razbacuje.
Patent je ovdašnji, može se nazvati arheološki plug s prevrtaljkom. Kad traktor krene, iza njega ide pet-šest ljudi, žena, dece, cela porodica i brižljivo ispituju šta sve ima u toj zemlji. Ono što nađu, obrišu krpom i trpaju u torbe.

Takvog pluga i takve prevrtaljke nema nigde drugde, nisu ni potrebni. Nije potrebno ni obična njiva da se ore dublje od četrdeset centimetara, toliko je dovoljno da primi seme i da posle dobro ponese. Ali, njive u ovom kraju nisu obične, mnogo su bogatije od drugih, retke su takve u svetu sa kojih istovremeno mogu da se ubiraju i žito i vredni arheološki predmeti.

Na tim njivama je pre dve hiljade godina bio jedan lep, sređen, bogat rimski grad. Zvao se Viminacijum, administrativno, ekonomsko i kulturno središte rimske provincije Gornje Mezije. Grad je imao široke ulice, lepe kuće i prostrane hramove. Mermer za figure i nadgrobne ploče je dovožen sa planine Venčac, a za one koji su mogli dublje da zahvate u kesu kamen je tovaren u Maloj Aziji i brodovima vučen Crnim morem i Dunavom. U njemu je čak šesnaest godina radila i lokalna kovnica novca, a kad je Atila 441. godine razorio ovaj ponos Rimljana na istoku, zemlja je vekovima posle toga zatrpavala i ljubomorno čuvala ostatke antike.

Nema danas osobe u tom kraju koja je stigla do uzrasta da može tečno da čita i piše a da ne zna istoriju Viminacijuma i šta sve on može da ponudi strpljivom kopaču. Postoje i ljudi kojima na znanju o ovom rimskom gradu mogu da pozavide i arheolozi. Nije to iz potrebe za učenjem i znanjem. Ovakva edukacija, malo rada na njivama i svemoćni traktor s dugim plugom i prevrtaljkom, mogu da donesu dobar profit i da omoguće život kao iz bajke.

Tragači iza rešetaka

Gotovo svakom domaćinstvu u ovom kraju slučajni nalazi po njivama donose ekstra zaradu. Kupci se uvek nađu, muvaju se tu i danju i noću, po svakakvom vremenu, razni preprodavci i trgovci. Prodaja se ugovara u dubokoj tajnosti, isplaćuju se devize na licu mesta, predmeti prelaze iz ruke u ruku i zatim nestaju, idu već uhodanim putevima preko granice, na zapad.

Pre dve godine nam je jedan meštanin Drmna pričao kako ore takvim plugom, a iza njega ide prijatelj s detektorom i skuplja metalne predmete, najčešće novčiće. Rekao je kako to niko ne može da mu zabrani, njiva je njegovo vlasništvo i ako neko samo pokuša, ubiće ga.

Ima takvih porodica koje su potpuno ostavile poljoprivredu. Teški su to radovi, stalno zavisiš od vremena, pitanje je kako naći seme, đubrivo... Oru samo da bi iskopavali prošlost, a kad se ta njiva isposni, unajme za po nekoliko hiljada maraka susednu i nastavljaju posao.

Pre dve nedelje je uhapšena jedna takva grupa. Policija ih je dugo osmatrala i pratila. Utvrđene su i njihove veze preko kojih su predmeti oticali u inostranstvo. A onda je u jednom danu uhapšeno desetak lica u Drmnu. Osmorica njih su izrazito tamnog tena.

Zajednička operacija specijalne ekipe MUP-a Srbije i požarevačkg SUP-a dostigla je vrhunac nekoliko dana kasnije još jednim hapšenjem. Iza brave se našao i jedan arheolog. Saopštava se da je to 48-godišnji Relja Dimitrijević, koji je u svojoj kući u Požarevcu imao pravi muzej s eksponatima čije se poreklo još ne zna.

Trojica iz ove grupe su uhapšeni na terenu, ostali po kućama. Kad su policajci banuli unutra, imali su šta da vide. Bile su prepune svakojakog blaga.

Akcija je bila dugo i brižljivo planirana. Trebalo je da budu uhapšeni svi na gomili. A kako se sad u Drmnu raspredaju priče, skrenuli su na sebe pažnju ne samo svojim velikim traktorom i čudnim vezama s ljudima koji su stalno putovali na relaciji Požarevac - Beč nego i jednim banalnim incidentom. Naime, svi su oni lovci i kad su se vraćali iz jednog lova praznih šaka, onako usput, ubili su jednu domaću svinju. Izleteo je domaćin, pojurio ih, oni su pripucali na njega i posle toga su bili uhapšeni. Brzo su pušteni iz zatvora, malo su se primirili. Zatim su nastavili po starom i konačno su dolijali.

Srebro šeta Evropom

Ovom velikom uspehu policije prethodile su razne priče začinjene zlatom i srebrom. Govorilo se kako je bila otkrivena ostava s mnogo raznog posuđa od pozlaćenog srebra, koje je do poslednjeg komada završilo u Beču. Malo iza toga danas uhapšeni kopači su se bacili u velike troškove. Nabavili su dobre automobile, počeli da grade velelepne kuće i u njih da dovlače skup nameštaj. Sve je to bolo oči ljudima u Drmnu, jer su dojučerašnji siromasi najednom počeli da žive na visokoj nozi.

Pominjale su se srebrne vaze, pa krčazi s drškama. Za posuđe se govorilo kako je plaćeno više od milion nemačkih maraka.

U to su, prema nezvaničnim navodima, bili umešani jedan učitelj iz Požarevca, njegov brat, zatim Rom s nadimkom Crni Bik. Oni su, naime, od jedne žene otkupili te stvari koje je ova našla na svom imanju i zatim sve to preprodali. Otkupljena je i kolekcija od sedamsto srebrnih rimskih denara, nađenih u gomili na jednom mestu.

Sve je prodato preko posrednika u Beču. Ovaj grad je centar za otkup blaga iz Viminacijuma. Predmeti su prevoženi automobilima, ali se sumnja i da su neki privatni prevoznici, koji drže autobuske linije od Požarevca do Beča, uz određenu naknadu, prihvatali da prenesu rimsko srebro i novčiće. U lokalnom žargonu ih nazivaju golubovima koji mogu sve da prenesu preko granice.

Najvrednije srebrno posuđe je otkupio u Beču izuzetno bogati kolekcionar Fridrih. On je u međuvremenu umro. Pri kupovini je posredovao neki Perić. Zna se da često dolazi iz Beča, otkupljuje razne stvari i tamo ih preprodaje.

Veruje se da je taj prodao grofu Fridrihu (kako ga neki nazivaju) mnogo stvari. Izvesno je da to pozlaćeno posuđe postoji. Videli su ga meštani Drmna i kolekcionari u Evropi. Takođe i krčage s drškama. Opisane su čak i reljefne glave na njima.

Glavnu grupu tragača za blagom činili su ljudi dobro znani po svojim nadimcima: Zeka Apoteka, Aca Pufa, Belja, Rajko, Crni Bik, Dragan Muđa... U Drmnu, uopšte, svaki čovek ima nadimak. On je toliko vezan uz ime da su čak nadimci upisani i u telefonski imenik tog sela.

Još ne može da se proveri priča o jednom skorašnjem izuzetnom nalazu. Reč je o ostavi sa oko 370 vizantijskih zlatnika, takozvanih elektrona. Navodno su i oni završili istim kanalom u Beču.

Kao da su nekoliko dana pred hapšenje ovi "kopači" predosetili nešto. Navodno su posakrivali mnoge vrednije stvari, ali i ono što je nađeno u njihovim kućama dovoljno je za debele optužnice.

Kod njih je otkriveno dvanaest detektora za metal, u jednoj kući čak pet takvih sprava. Dobijali su ih od preprodavaca iz Beča, Beograda i Požarevca. Otplaćivali su ih nađenim predmetima.

U njihovim kućama je otkriveno oko 2.500 različitih predmeta. Proučavaju se u Narodnom muzeju u Požarevcu i unose u inventarske knjige. Uskoro će da idu na čišćenje i konzervaciju.

Dragana Spasić, kustos u ovom muzeju, smatra kako su to izuzetni nalazi. Bar 1.500 do 2.000 predmeta mogu da se smatraju kao kulturno dobro i dobiće muzejski inventarski broj. Oni sitniji, manje vredni, ostaće kao materijal za studijske analize.

[Ćipur]

Pregršti novčića

Najbolji predmeti su otkriveni u kući Relje Dimitrijevića, u Kosovskoj ulici u Požarevcu. On slovi kao arheolog s diplomom, ali nema nijednog dana radnog staža u toj struci. Držao je svojevremeno piceriju u Beogradu, a kad se oženio Požarevljankom, preselio se u ovaj grad. Ima kuću, prostranu, modernu, s kaminima i nameštajem raznih Lujeva. Posedovao je i izvanrednu arheološku zbirku, s predmetima od neolita do srednjeg veka, koja je pabirčena po raznim lokalitetima. U njoj je bilo mnogo rimskog novca, figurica, praistorijske keramike, srednjovekovnog srpskog nakita... Istraga tek treba da utvrdi kako se stvarala ta zbirka i šta je sve iz nje odlazilo u nepovrat.

Direktor požarevačkog muzeja Miroljub Manojlović je svestan da noćni kopači teško mogu da se obuzdaju. Ali je ogorčen procedurom kad već jednom oni stignu u ruke pravde.
- Neverovatno je da je u celom tom sistemu pravosuđe najslabije - objašnjava on. - Sve karike u tom lancu su efikasne: mi prijavimo kad se nešto ilegalno kopa na terenu, policija izađe i pohapsi te ljude, sud treba da izrekne presude. Ali, tu nešto obično zataji. Iako je ranije bilo elemenata za gonjenje tih lica, još se čeka na nekadašnji slučaj kad su bili zatečeni u istom nedelu. Što manje vremena protekne od izricanja presude, efekat na potencijalne pljačkaše blaga bi bio veći. Nije ni čudo, zato, što se oni tako množe.

Među starinama otkrivenim po kućama ima nekoliko izuzetnih predmeta. Tu je, pre svega, minijaturna srebrna Venera pudikis (stidljiva Venera) kojoj nedostaje jedna noga. Tako je precizno rađena da bi našla mesto i u vitrinama najvećih svetskih muzeja. Po njenoj frizuri se vidi da je modelovana krajem prvog veka naše ere. Ovakav primerak nije nikad bio prijavljen u Požarevcu, muzej ima samo sličnu statuetu od kosti.

Iz lokalne rimske kovnice, osnovane 239. godine za vreme cara Gordijana Trećeg, rasuto je po Viminacijumu i pronađeno mnogo srebrnih i bronzanih novčića. Na njima su likovi vladara koji su drmali Carstvom u tih šesnaest godina. Na zadnjoj strani je obično stojeća ženska figura koja desnu ruku spušta na glavu lava (simbol Četvrte Flavijeve legije), a levu na bika (Sedma Klaudijeva legija). Ove regimente su bile stacionirane u Vilinacijumu. Od ilegalnih tragača je uzeto više od 200 komada. U njihovim kućama su nađeni i debeli numizmatički katalozi, štampani u Nemačkoj, Engleskoj i Americi. Očigledno je kako su se oni dobro spremali za ovaj posao, ništa nisu želeli da prepuste slučaju.

Mecima na čuvare

Ovim hapšenjima je muzej obogaćen i za 150 minijaturnih ogledala. Toliko su dosad imali, pa je zbirka udvostručena. Sve ukazuje da to nisu pojedinačni nalazi, nego su ogledalca iskopana na jednom mestu. Vezana su za kultove i obično su se čuvala u hramovima. Još nije poznato gde se nalazilo to antičko svetilište. Slično takvo otkriće (koliko poznaje stručna literatura) dogodilo se pre nekoliko godina u Rumuniji. Na jednom mestu je nađeno sedamdeset primeraka. Arheolozi pretpostavljaju da je ovde bila radionica za izradu takvih ogledala, jer su sva slična.

Značajna je i kolekcija malih antičkih svetiljki od gline. Prikupljeno je 45 potpuno očuvanih žižaka iz vremena od drugog do četvrtog veka.

Bronzani delovi nogu rimske stolice iz drugog ili trećeg veka nisu dosad otkriveni na Viminacijumu. Svakako da je pripadala nekoj bogatoj porodici. Izuzetno su interesantne i srednjovekovne srpske naušnice. Deo njih je od srebra, deo je posrebren, neke su od bronze. Potiču iz vremena od jedanaestog do šesnaestog veka. Retko se otkrivaju pojedinačno, verovatno je to bio neki grobni nalaz. Pretpostavlja se da su i one iz ovog kraja. Tu je bilo srednjo vekovno Braničevo, koje se širilo na temeljima rimskog municipijuma Margum. O svemu tome ima tragova u starim pisanim hronikama, ali još nije utvrđeno tačno mesto tog grada.

Viminacijum je spomenik kulture od izuzetnog značaja. Na njemu se 25 godina rade zaštitna sistematska iskopavanja. Ima takav kulturni tretman, ali je slaba zaštita samih njiva, koje kriju veliko bogatstvo. Do danas nadležni nisu preduzeli nikakve mere kako bi se to blago sačuvalo. Čak i kad se postave stražari, dešava se da ih noću oteraju pucnjavom.

Takođe je i sam muzej u Požarevcu bio triput poharan, u vremenu od 1987. do 1994. godine. A jednom je iz Galerije Milene Pavlović Barili odneto desetak slika i crteža.

Ovo je značajan uspeh srpske policije, ali da li sve ona može sama? Očekuju se još neka hapšenja u Drmnu, Požarevcu i drugim gradovima. Na potezu su posle toga tužilac i sud. Njihovi stavovi i konačne odluke mogu da odrede sudbinu Viminacijuma.


Ognjen JANEVSKI

http://www.ilustrovana.com/ilustro/arhiva/arh_2010.htm

[Slavic]

Grčki natpis na opeci u Sirmiumu (današnjem Srijemu), oko 581. godine

Iz knjige :arrow: Dr Radoslav Rotković: Kraljevina Vojislavljevića

Dramatičan natpis na grčkom jeziku pokazuje kakvu su nacionalnu svijest imali Grci u to vrijeme, oko 581. godine. Kako su zvali svoju državu!
Zvanična politika je oduvijek ogromno uticala na svijest ljudi!
Izvorni tekst sa opeke je markiran.
Komentari su Dr Radoslava Rotkovića.

Što je ovdje dramatično i kako to govori o nacionalnoj svijesti?