Osvrt na proslost !

[Zvek_Zivi]

VREMEPLOV - PETROVDAN, 12. JULA 1991. GODINE NA CETINJU
PROLIVENA CRNOGORSKA KRV NA PETROVDAN 12. JULA 1991, CETINJE

Cetinje, 12. jula 1991. godine. Vjerski praznik Petrovdan, dan Hristovih ucenika i sljedbenika, svetih apostola Petra i Pavla. Hriscanski praznik kojeg su mnogi Crnogorci dugo vezivali i vezuju za svetiteljski kult crnogorskog drzavnika, vojskovodje, diplomate, reformatora, zakonodavca, duhovnika, mitropolita i svetitelja - Svetog Petra Cetinjskog (Petra I Petrovica Njegosa). Iako je, u stvari, crnogorski Petrovdan kalendarski Lucindan, odnosno, vremenski pada 31. oktobra, na dan kada je 1830. godine umro Petar I Petrovic Njegos, te na datum kad je on, 1834. godin, kanonizovan, proglasen za svetitelja.
Krvavi Petrovdan 12.jula 1991. godine na Cetinju pred Cetinjskim manastirom (u kojem je od kraja 1990. godine, stolovao srpski okupacioni mitropolit Risto-Amfilohije-Radovic) ostace zadugo, vjerovatno i do samog kraja mog zivota, urezan u moje pamcenje. Evo se primice gotovo petnaest godina od tada a uspomene na krvavi cetinjski Petrovdan 1991. godine ne blijede. Infandum me iubes regina renovare dolorem. - Govoriti o nemiloj proslosti znaci skoro nanovo je prezivljavati - kazuju stari Latini. Zelim i hocu o tome dogadjaju pisati kako je govorio Karel Kosik onako »kako je uistinu bilo«, ne pretendujuci da je ovo puna istina o tome dogadjaju, iako jeste najveci dio istine, jer postoje stvari, licnosti i dio dogadjaja, koji ovim tekstom nijesu obuhvaceni, ne zato sto ja to ne zelim, naprotiv, nego zato, sto nijesam objektivno u situaciji da to uradim, jer, valjda je logicno i prirodno, da se sve ne moze zapamtiti (vrijeme neumitno tece) i da se sve ne moze materijalnim cinjenicama i dokazima potkrijepiti. No, i ovo je sto evo pisem dovoljno da se utvrdi sto je stvarno bilo pred Cetinjskim manastirom Petrovdana 1991. godine. Evociram sjecanja na taj dogadjaj, u dnevnicko-memoarskoj formi, razgovaram i konsulujem se sa prijateljima, ucesnicima tog dogadjaja, oko hronoloskog i sto preciznijeg utvrdjivanja onoga sto se stvarno tada zbilo pred Cetinjskim manastirom. Nanovo, minuciozno, isticavam stampu (dnevne i nedjeljne novine, koje su pisale o tom dogadjaju) i, po ko zna koji put, gledam jednu od snimljenih verzija tog dogadjaja na VHS kaseti, koja traje skoro sat vremena, a koju mi je posudio za koriscenje moj drug, prijatelj i saborac Srecko Pavlovic (inace jedan od ucesnika Petrovdanskih demonstracija pobunjenih Crnogoraca protiv cetnicko-ravnogorske okupacije Cetinjskog manastira i protiv isticanja na njemu simbola i znamenja koja su u Crnu Goru nasilno unijeta 1918. godine, u vrijeme srpske okupacije i aneksije Crne Gore – to jest, zastave sa Cetiri S). Citam sramno i lazljivo pisanje o tom dogadjaju tadasnje podgoricke »Pobjede«, koja je tada vec uveliko vodila hajku, cija je jedina svrha bila novinarsko bescasce. »Pobjeda« je dugo, prije i poslije toga, pozivala na besprimjeran linc poznatog crnogorskog knjizevnika i nacionalnog ideologa i borca Jevrema Brkovica, satanizovanje crnogorskih liberala, njihovog lidera Slavka Perovica, crnogorskih federalista Sretena Zekovica, Odbora za vracanje Crnogorske pravoslavne crkve, na cijem je celu tada bio dr Dusan Gvozdenovic, i nekoliko crnogorskih knjizevnika, naucnika, novinara, intelektualaca, koji su bili u pokretu za nezavisnu Crnu Goru i afirmaciju crnogorske nacije i kulture i koji su preferirali antiratnu politiku. Od tekstova tadasnje »Pobjede«, narocito u periodu od 1990. do 1993. godine, covjeka dan danas hvata jeza. Imam, reminiscencirajuci to doba, osjecaj odvratnosti i prezrenja, ali i zuci, jer mi je uzasno opet iscitavati sto je tada pisala »Pobjeda«. Jevrem Brkovic je vise puta rekao da su to »tekstovi od kojih se stidi vrijeme«. I u pravu je, bio i ostao. Citam o petrovdanskom dogadjaju 1991. godine na Cetinju ponovo posteni tekst, profesora i novinara Krsta Mijanovica, pod naslovom »Kad sveci marsiraju«, objavljen 19. jula 1991. godine u crnogorskom nezavisnom nedjeljniku, »Monitoru«, ciji je osnivac (uz Stanislava-Cana Koprivicu) i urednik bio prof. dr Miodrag Perovic; nedjeljnom listu u kojemu su slobodoumi Crnogorci jedino mogli progovoriti i objaviti sto misle; listu koji je tada, u totalnom medijskom mraku, bio, jedno vrijeme uz »Krug« (i danas se sjecam brojnih sjajnih tekstova iz toga vremena Zeljka Ivanovica, Nebojse Redzica, Darka Sukovica) a, zaista, duze vrijeme uz »Liberal« (iz vremena kad su ga uredjivali Zoran Stanojevic, Nebojsa Redzic i Balsa Brkovic) jedina svjetlost na novinarskom opskurnom i mracnom prostoru Crne Gore. O tome dogadjaju »Monitor« je objektivno i casno pisao, kao sto je pisao i o prvom nalozenom Crnogorskom badnjaku ispred dvora kralja Nikole 6. januara 1991. godine. List »Krug« je vec bio prestao da izlazi i nije, razumije se, mogao o tome dogadjaju pisati. List LSCG-»Liberal« bio je, uz »Monitor«, jedini otvoreni medijski prostor za zastitu od apsolutne informativne i svake druge blokade i satanizacije crnogorskih indipendista i ljudi koji su se zalagali za demokratsku gradjansku Crnu Goru. O petrovdanskim zbivanjima posteno i realno su pisali u Crnoj Gori jedino »Monitor« i »Liberal«. Ostala stampa u Crnoj Gori, a i ona beogradska dominantno, o tome dogadjaju jednostavno je podlo i gnusno lagala.
Da bih sto vjerodostojnije prikazao ono sto se zaista tada desilo pred Cetinjskim manastirom, nije mi dovoljno da pozovem u pomoc sacuvane video-zapise i stampu, koja je o tome pisala, nego ostvarujem direktnu komunikaciju s nekoliko istaknutih hrabrih i odvaznih tadasnjih crnogorskih demonstranata, koji su bili zrtve cetnickog pira ispred Cetinjskog manastira. Razgovaram sa dragim prijateljom i saborcem Bozinom Cavorom, uzornim sportistom, tadasnjim kapitenom fudbalskog kluba »Lovcen« sa Cetinja. Taj hrabri cetinjski momak i patriota crnogorski, tada je, najprije u manastirskoj porti, a potom ispred vrata Manastira, bio na najgrublji nacin napadnut od razularene mase od nekoliko desetina cetnika: nanijeli su mu teske povrede udaracima drski od pistolja, sipki, lanceva i drugih predmeta. Bozina Cavor se drzao muski, izdrzao je pravu fizicku torturu i pretrpio teske batine i onako raskrvavljen i povrijedjen ustao i krenuo kroz masu policajaca koji, po volji ondasnjeg vrha policije i tadasnjeg ministra Pavla Bulatovica, nijesu dozvolili njegovim prijateljima, drugovima, saborcima da mu pomognu u teskoj nevolji koja ga je snasla, a kamoli da ga sami zastite od razularene cetnicke mase sto ga je napala. Drzanje Bozine Cavora bilo je tada, na Perovdanu 1991. godine na Cetinju, cojsko i vitesko. U to sam se tada licno uvjerio na licu mjesta. Kad sam ga u jednom skorasnjem prijateljskom razgovoru podsjetio na taj dogadjaj nije mi bilo prijatno da mu ozivljavam stare i bolne rane, da ceprkam po oziljcima iz proslosti. Ali, posto se ovdje radi o onome sto se zove istorija, to sam morao uciniti, iako mi nije bilo milo. Pitao sam Bozinu Cavora, dragog covjeka i dugogodisnjeg pregaoca za Crnu Goru i Crnogorsku pravoslavnu crkvu da mi isprica sve kako je u vezi njegovog povrjedjivanja i sukoba sa cetnickim hordama bilo. On je to ucinio, na cemu sam mu zahvalan. Fotosi o povredjivanju Bozine Cavora objavljene su u »Monitoru«, »Pobjedi« i nekim drugim listovima i revijama, a i u nekim knjigama. Na video snimku o petrovdanskim dogadjajima primjetno je kako ispred vrata Cetinjskog manastira razularena cetnicka horda od nekoliko desetina osoba pesnicama i tupim predmetima udara hrabrog Cetinjanina Bozinu Cavora.

[Zvek_Zivi]

Udarali su ga samo zato sto je sam usao u Manastir u namjeri da zapali svijecu u slavu Svetog Petra Cetinjskog i da se pokloni njegovom civotu i sto je prokomentarisao »sto ce ova cetnicka znamenja, sajkace i kokarde u nasem crnogorskom svetilistu. Ne mogu ovu ikonografiju ocima gledati. Neka se ukloni odavde. Ona ovdje ne pripada«. Kad je to izgovorio krenuo je da udje kao Cetinjanin u Cetinjski manastir, na sto je imao pravo po svim ljudskim i bozijim zakonima, a za njim je krenula grupa od 7-8 osoba, uglavnom lica sa kriminalnim dosijeom, koja ga je pratila i da bi u manastirskoj porti nasrnula na njega. Bozina Cavor je tu iznenada i podlo napadnut fizicki, prvo pesnicama a onda je udaren po licu drskom od pistolja, koja je izazvala prelom nosa. Kada je Cavor ustao i krenuo da izadje iz Manastira, na manastirskim vratima na njega je nasrnulo nekoliko desetina cetnika. Bilo je to uzasno i dokazivalo je svu zlocinacku i nemoralnu prirodu cetnickih hordi koje su pod pokroviteljstvom, po scenariju i reziji, Amfilohija Radovica i velikosrpskih partija iz Crne Gore organizovale i izvele ovaj krvavi pir pred Cetinjskim manastirom. Grupa Cetinjana krece da pomogne Bozini Cavoru: Ivan Pocek (sin, Toma Poceka, ciji su neposredni preci, djed i djedovljeva rodjena braca, bili istaknuti crnogorski zelenasi, ustanici, komiti i borbi »Za pravo, cast i slobodu Crne Gore« od 1918. do 1929. godine, visegodisnji politicki osudjenici i robijasi pod diktatorskim srpskim rezimom kralja Aleksandra Karadjordjevica, koji su kao crnogorski suverenisti stradali od velikosrpske cetnicke ruke tokom Drugog svjetskog rata) sjekirom je uletio u cetnicku masu, revoltiran zbog zvjerskog postupanja prema Bozini Cavoru. Sukobio se sa njima, a postojala je opasnost da bude Pocek bude ubijen, nekoliko njegovih prijatelja ga je uspjelo izvuci iz epicentra sukoba. Tako je djelimicno smirena situacija, koja ce, ne dugo potom, ponovo se uzburkati izbijanjem pucnjave, kada su ranjena dvojica Cetinjana. O drzanju Ivana Poceka na tome skupu, i mnogim docnijim, imam zaista samo rijeci hvale i priznanja, kao sto te rijeci imam za sve dostojne crnogorske suvereniste koji su se na Petrovdanu 1991. godine suprotstavili velikosrpskom zlu i anticrnogorskoj posasti.
O petrovdanskim zbivanjima razgovarao sam i sa Vladislavom-Pajom Jabucaninom, izuzetno hrabrim cetinjskim momkom i covjekom, koji je dosao pred Cetinjski manastir nakon sto je saznao za povrjedjivanje Bozine Cavora. Jabucanin je pruzio vrlo snazan otpor cetnickim hordama ispred cetinjskog manastira: goluruk se suprotstavio, verbalno i fizicki gomili velikosrpskih ultradesnicara, i to onih sa kriminalnim dosijeom. Pajo je Jabucanin u sukobu sa njima sa dva metka u obadvije noge ranjen. Hrabro, kao crnogorski suverenista, borac za nezavisnu Crnu Goru i prava Crnogorske pravoslavne crkve, Vladislav Pajo Jabucanin je, solidarno s ranjenim Bozinom Cavorom, bio jedan od najtvrdjih cetinjskih momaka, koji medju prvima, ako ne i prvi, na celu grupe Cetinjana, demonstranata, razbijaju policijski kordon i primoravaju kukavicku cetnicku masu na bjezanje. Dakle, Vladislav Pajo Jabucanin je covjek koji je, u jednoj vrlo dramaticnoj i konfliktoj situaciji, ne obaziruci se na pucnjavu sa cetnicke strane, u stavu lovcenskom i dukljanskom, kao heroj, zajedno s cetinjskim demonstrantima otjerao cetnjicku rulju ispred Manastira. Nije se, kao ni ostali Cetinjani, sklanjao pred kursumima srpskih klerofasista, vec je u obracunu s njima i bio ranjen. Poslije ranjavanja Vladislava Paja Jabucanina ubrzo dolazi i do ranjavanja s dva metka (u nogu i stomak) njegovog bratstvenika, hrabrog cetinjskog momka i crnogorskog patriote, Veska Jabucanina, zvanog Pace. Po svemu sudeci, ranjen je iz istog oruzja iz kojega je ranjen i Vladislav-Pajo Jabucanin! Pucnji na crnogorske demonstrante dolazili su sa vise strana, ispaljeni iz oruzja koje su imali i upotrebljavali cetnici pred Cetinjskim manastirom. Onaj ko je pucao i ranio Paja Jabucanina i Veska Jabucanina, zvanog Pace, pobjegao je u opstem metezu prema Orlovu Krsu i Ljetnoj pozornici. Iza toga je bio sklonjen u Cetinjski manastir, pod zastitom Amfilohija Radovica. Pucnjava pred Cetinjskim manastirom se zbila nakon sto se verbalni sukob Cetinjana i cetnika pretvorio u fizicki obracun. Koliko kao svjedok i hronicar tih zbivanja znam, nakon verbalnog nadgornjavanja, poletjele su kamenice, s obje strane, poslije cega je nastalo opste kamenovanje i metez pred Manastirom, gdje je doslo do pucanja i ranjavanja brace Jabucana!

[Zvek_Zivi]

U verbalnom i fizickom sukobu s cetnicima hrabro, dostojno, odvazno i prkosno drzanje imalo je tada i nekoliko prisutnih stotina Cetinjana. Izmedju njih se hrabro u cetnicku masu sa satarom u ruci zagnao, ali su ga zadrzali prijatelji, Petar Vusurovic. Slicno je uradio i profesor Sreten Savov Vujovic i jos nekolicina Cetinjana. O tome postoje video zapis i fotografije, objavljene u »Pobjedi«, »Liberalu« i nekim beogradskim novinama. Od crnogorskih demonstranata na Petrovdan 1991. godine, ljudi koji su snazno pruzali otpor cetnicima pred Manastirom (ovdje se izvinjavam onima koje nijesam pomenuo, jer objektivno nemam mogucnosti da to ucinim i pored sve svoje volje i zelje) spominjem: Marka Popovica, Sretena S. Vujovica (koji je ponosno nosio i vijorio crnogorsku zastavu), Spira Pura Martinovica (koji je takodje ponosno drzao crnogorski barjak), Veska-Sjora Mitrovica, Moma Cupica (koji je takodje vijorio crnogorski barjak), Bozidara-Boba-Bogdanovica, Petra Vusurovica, Bojicu Vusurovica, Gorana Vusurovica, Igora i Baca Vusurovica, Sasu Pajovica, Krsta Pajovica, Petka Pesukica, Slavka–Sekija-Radovica, Mika Raznatovica, Mija Vujovica, Dragana-Gagu-Radulovica, Bata Milica, Iliju-Dida-Radulovica, Miletu Stanica, Minju Stankovica, Kiku Martinovica, Rodoljuba Perunovica-Peruna, Mana Uskokovica, Micka Marovica, Mladena Milosevica, Aleksandra Sora Sofranca, Dusana i Danila Brajovica, Rala Zlotvorovica, Veska–Perhana-Perovica, Misa i Veska Strugara, Miska Jovanovica, Vaska Perovica, Zoran Stanojevic, Predrag i Ako Gagovic, Sasa Ivanovic, Tomo Pocek, Iliju Petrova Martinovica, Djika Djikanovica, Rada Kuseviju, Backa Sjeklocu, Slavisu Vujovica, Pavla Pejovica, Dragana Djurickovica, Sasu Roganovica, Dragana Vukadinovica, Sloba Perisica, Cimera Dragutinovica, Zorana Latkovica, Miska Djukanovica, Sasu Roganovica, Zorana Miljanica, Djoka Stankovica, Bora Zorica, Rajka Milosevica, Srecka Pavlovica, Damjana Brkovica i drugi, cijih se likova i imena ne mogu sjetiti, iako su bili tu prisutni. Bili su tu prisutni i novinar Slobodan Rackovic, te Predrag Vulikic (koji je stajao kod Biljarde), Stevo Vucinic i Branislav Bane Borozan, koji su sa cetinjske Biljarde video kamerom snimali zbivanja na Petrovdan 12. jula 1991. godine.
Prije izbijanja sukoba pred Manastirom bilo je prisutno nesto vise od dvadesetak policajaca, koji nece uspjeti da iskontrolisu situaciju. Slabi i labavi policijski kordon koji je toboze razdvajao sukobljenje strane, cetnike i crnogorske indipendiste i autokefaliste, probice masa crnogorskih demonstanata u momentu kad su poletjele kamenice. Tek kasnije nakon eskalacije sukoba pristigli su specijalci, kad je vec bilo dockan. Cetnici ispred Manastira izazvali su, isprovocirali sukob i upotijebili oruzje protiv crnogorskih demonstranata, prosuli su crnogorsku krv. Amfilohijevo cetnicko stado ustanovilo je tada na djelu novu zapovijest »Ko tebe kamenom, ti njega kursumom.
Cetnici su bili okupirali veliki dio manastirskog platoa i sam Manastir. Poceli su da se okupljaju od ranijih jutarnjih casova, mada je jedan dio njih stigao u Manastir i noc prije toga. Nimalo nijesu bili miroljubivo raspolozeni. Naprotiv, bili su ekstremni i militantni. Bili su naoruzani vatrenim oruzjem, lancevima i sipkama. Ispred Manastira bilo je vise od 300 cetnika, a oko 200 u samom Manastiru. Uglavnom, bili su to clanovi i simpatizeri tadasnje Narodne stranke, a bilo je tu i pripadnika Seseljevih srpskih radikala i Srpske narodne obnove Mirka Jovica. Na celu su im bili dr Novak Kilibarda, dr Bozidar Bojovic i Zivojin Kiro Radovic. Njihov vrhovni vodja bio je njihov mitropolit Amfilohije Risto Radovic. Cetnici su pred Cetinjskim manastirom u pocetku bili brojcano visestruko premocniji. Crnogorskih demonstranata, koji su se okupili kod Biljarde i ispred Manastira, bilo je u pocetku oko 30. Tek kasnije, broj nasih demonstranata ce se znacajno povecati, do cifre nesto preko 200 ljudi. Crnogorski demonstanti ce pred Manastirom neprekidno dolaziti, a brojcana ravnoteza bice manje vise uspostavljena kad se saznalo za povredjivanje Bozine Cavora. Tada je poveca grupa Cetinjanja pristigla pred Manastir, i Slavko Perovic je tada, s vecom grupom, takodje stigao pred Cetinjski manastir. Zapravo, tada ce i doci do izbijanja ozbiljnog i opasnog sukoba, o cijemu sam bilansu vec govorio. Sukob pred Cetinjskim manastirom nije predstavljao nikakvo iznenadjenje. On je naslucivan od ranije, izazivan i podstrekivan na razne nacine, narocito medijski. Srpske partije iz Crne Gore su dugu najavljivale da ce masovno doci na Cetinje da se fizicki obracunaju sa crnogorskim suverenistima, u prvom redu liberalima, ili, kako su oni govorili, u svom reportoaru specijalnog medijskog rata odnosno kako su klevetali i kvalifikovali, »crnogorskim ustasama«, »Tudjmanovim placenicima«, »separatistima i izdajnicima«, »crnolatinasima« i »vatikancima autokefalistima«.

[Zvek_Zivi]

Medjutim, najavljenu invaziju na Cetinje nijesu ostvarili u onoj mjeri kako su planirali. Ali, oko 500 velikosrpskih ekstremista pristiglo je na Cetinje s ciljem da isprovocira vece sukobe. Na srecu u tome nijesu uspjeli, ali su ipak bili vinovnici prolivanja crnogorske krvi. Tadasnja vlast u Crnoj Gori objektivno snosi odgovornost za ono sto se zbilo pred Manastirom, jer to nije sprijecila, iako je bila pozivana i upozoravana znatno ranije da to preduprijedi. Tadasnji predsjednik cetinjske opstine Djordjije Djoko Vusurovic je upozoravao MUP Crne Gore da postoji opasnost izbijanja sukoba i da to treba sprijeciti. Iz MUP-a mu je odgovoreno da su to dezinformacije i da predstavnici srpskih stranaka nece ucestvovati u proslavi Petrovdana na Cetinju. Ispostavilo se da je tada MUP ozbiljno i opasno obmanjivao javnost. LSCG i Crnogorski federalisticki pokret javno su apelovali na svoje clanstvo da ne ucestvuje u sukobu koji je podlo smisljen i pripremljen. Iako LSCG nije bio organizator Petrovdanskih demonstracija, na njima je bilo najvise njegovih clanova i simpatizera. Doduse, bilo je tu i pristalica crnogorskih federalista, ali i veci broj gradjana koji nijesu bili stranacki svrstani. Tako da se moze reci da su demonstracije imale formu gradjanskog a ne partijskog ili stranackog protesta. LSCG je stao na stranu crnogorskih demonstranata, kad je vec izbio sukob, odnosno, kad je nakon povrjedjivanja Bozine Cavora, Slavko Perovic stigao pred Manastir sa vecom grupom liberala. Nakon pucnjave i ranjavanja Vladislava Paja Jabucanina i Veska Paceta Jabucanina, lider LSCG Slavko Perovic ce odrzati govor pred Manastirom, u kojemu je, obracajuci se demonstrantima, vidno potresen zbog prolivanja krvi, pored ostalog, zestoko kritikujuci velikosrpsku politiku i izazivace sukoba, pozvao da »cemo se od danas organizovati radi samoodbrane u dobrovoljacke odrede«.. Na kraju govora je pozvao svoje pristalice da se mirno razidju.
Cetinjani su odlucili da se odupru najvljenom cetnickom pohodu na Cetinjski Manastir. Sukob pred Manastirom bio je ustvari prvi veci konflikt velikosrpskih cetnickih unitarista i svetosavskih klerikalaca sa crnogorskim suverenistima i autokefalistim. Pred Manastirom je jedan od prisutnih, borac iz NOB-a Vlado Batricevic, uzviknuo »Zivjela crvena petokraka. Zivio Savez komunista«! To jeste bilo dolivanje ulja na vatru i izazvalo je skandiranje i poklice sa crnogorske strane »Zivjela Crna Gora« i bjesomucnu dernjavu sa cetnicke srpske strane »******, ******« i skandiranje sa tri prsta »Svi, Svi, Svi!« Moze se shvatiti da je pozivanje i velicanje crvene petokrake imalo udijela u provociranju sukoba, ali to nije bila inicijalna kapisla konflikta, koji je potom uslijedio. Jabuka razdora je vec bila pala. Tako da ispred Manastira nije bio sukob cetnicke kokarde i crvene komunisticke petokrake, vec je to bio sukob zapocet okupacijom Crne Gore 1918. godine. Sukob crnogorskih patriota i velikosrpskih anticrnogorskih unitarista i cetnika. Pomalo je licio na prilicno modifikovani sukob »bjelasa« i »zelenasa«. Brojcana ravnoteza bila je manje-vise uspostavljena, ali nije postojao balans kad je u pitanju oruzje, svirepost i mrznja. Lice u lice s cetnicima crnogorski demonstranti pjevaju crnogorske pjesme, vijore crnogorski barjak, a nakon poduzeg skandiranja »Cetnici napolje!«, srpski cetnici pred Manastirom su uzvratili: »Dolje ******!«. Izbio je ponovo sukob. Nastupilo je opste kamenovanje. Grupa crnogorskih demonstanata probila je slabi policijski kordon i usla u tucu sa cetnicima. Cetnici su odgovorili oruzanim plotunima!
Crnogorski demonstranti su trazili da Amfilohije s Manastira skine srpske zastave sa cetiri s (ocila). U Manastir je na zahtjev Cetinjana stigao predsjednik opstine Djoko Vusurovic i potpredsjednik Miodrag Koljevic, koji su prenijeli zahtjeve demonstranata da se nece razici dok se sa Manastira ne uklone srpske zastave. Amfilohije i njegovi politickim saveznici nijesu htjeli da udovolje tim zahtjevima. Demonstrantima je prenijeto ono sto je Amfilohije rekao da je to zvanicna zastava Srpske pravoslavne crkve i da je nece ukloniti sa Manastira. To je Djoko Vusurovic saopstio petrovdanskim cetinjskim demonstantima!
Prvo su mirno i dostojanstveno crnogorski petrovdanski demonstranti trazili da se Cetinjski Manastir oslobodi tih i takvih simbola, odnosno, da se oni uklone, jer vrijedjaju cast, istoriju i ponos Crnogoraca i Crne Gore. U znak podrske i otporu velikosrpskoj asimilaciji Crnogoraca, cetnicko-ravnogorskom pohodu na Cetinje, okupaciji Cetinjskog manastira i skrnavljenja civota Svetog Petra Cetinjskog medju crnogorskim petrovdanskim demonstrantima od nekoliko stotina ispred Biljarde i Cetinjskog manastira bili su prisutni, pored ostalih, i prof. dr Dragoje Zivkovic, prof. dr Vojislav Nikcevic, dr Danilo Radojevic, profesor i akademski slikar Mihail Milo Pavlovic, profesor i pjesnik Sreten Savov Vujovic, te Miodrag-Miko Ilickovic. U protestu aktivno ucestvuje i Milo Vrbica, borac iz drugog svjetskog rata i bivsi predsjednik Skupstine opstine Cetinje.
Na osnovu svega toga, dakle, sacuvanog dokumentacionog materijala, tekstova, fotosa, video-zapisa (onoga sto posjedujem i do cega sam uspio doci), a posebno iskaza nekoliko istanutih ucesnika tih krvavih dogadjaja (u prvom redu Vladislava Paja Jabucanina, Veska-Paceta-Jabucanina i Boska-Bozine Cavora, a i na osnovu svojih sjecanja, kao prisutnog demonstranta pred Cetinjskim manastirom, ispisujem ove redove o krvavom Petrovdanu na Cetinju 12 jula 1991. godine.
Cetinje 12. jula 1991. godine: bio je vruc i vedar ljetnji dan. Situacija je realno gledano bila ovakva: Cetinjski manastir, svetiliste Crnogoraca, i njihove vjekovne borbe za slobodu, bio je okupiran od strane velikosrpske klerikalne, politicko-ideoloske, partijsko-paramilitarne druzine, s ciljem da se simboli Ravne Gore (kama, kokarda, subara, sajkaca i zastava s mrtvackom glavom) otvoreno pokazu na Manastiru u srcu i prijestonici Crne Gore. Amfilohije Radovic, kao prvi covjek okupacione Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori, tadasnja Narodna stranka, Srpska radikalna stranka, Srpska narodna obnova, zeljeli su, pohodom na Cetinje i procesijom u Cetinjskom manastiru i ispred njega, da izazovu prolijevanje krvi, i izazvali su. Htjeli su sukob, isprovocirali ga i imali su sukob. Crnogorci su stali u gradjanskom otporu okupljeni i mobilisani u odbrani vlastite casti i nacionalnog ponosa, identiteta i integriteta. Petrovdanski crrnogorski demonstranti znali su da je Cetinjski manastir okupiran i da je civot Svetog Petra Cetinjskog u njemu oskrnavljen. Zato su odlucili da kazu da ne prihvataju i ne priznaju svetosavsko-ravnogorsko-cetnicku okupaciju Cetinjskog manastira i crnogorskog svetitelja Petra Cetinjskog. Protestvovali su Crnogorci na Petrovdanu 1991. godine na Cetinju sa ciljem da se skinu okupacioni velikosropski lanci i simboli s Cetinjskog manastira i da se civot Svetog Petra oslobodi svetosavsko-ravnogorske cetnicke okupacije i zloupotrebe. To je bila i jeste sustina gradjanskog protesta i otpora na Cetinju i spontanih demonstracija Crnogoraca pred Cetinjskim manastirom Petrovdana 1991. godine.



PS: Zamolijo bi moderatore da ne brisu ovizi post no ako trebadne neka ga prebace dje misle da mu je mjesto !
Fala unaprijed !